يکي از جذابيت هاي مهاجرت به جزيره تعجب آور و زيباي قشم شناخت بافرهنگ و آداب رسوم مردمان قشم است ; چيزي بالاتر از سنت هاي همگاني مردمان , به اين دليلکه از مورخ و فرهنگي بي نياز ميايد و عمر طولاني داراست ; آنچه که قشم را جزيره اي با شگفتيها هفتگانه و ديدني به جهانيان معرفي نموده است علاوه بر اثر ها ارگانيک مخصوص و جاذبه هاي جالب آن , مورخ و فرهنگي سابق قشم است که به نيکي در ميان بوميان آن نگهداري شدهاست ; ما درين مقاله عملکرد کرده ايم مهمترين آنها را برايتان شرح دهيم .
اکثر زمان ها مردمان قشم ساکن ميباشند و کمتر از ديگر بخش ها مرزو بوم پايين تاثير دنياي امروزي مدرن قرار گرفته اند , از اين جهت فرهنگي اصيل و سنتي داراهستند
اکثر اوقات مردمان اين ناحيه ساکن مي باشند و کمتر از ديگر بخش ها مملکت زير تاثير دنياي امروزي قرار گرفته اند , ولي اين به معناي نبودن تجهيزات درين شهر نيست بلکه هتل ها , رستوران ها و مرکز ها خريد امروزي و بزرگ قشم از تجهيزات بهروزي برخوردارند ولي آنچه که از ميان مردمان نرفته است اصالتي ارثيه از گذشتگان اين کشور است که به خير در بين مردمان مستقر به چشم ميخورد . در شرايطيکه به قشم مهاجرت فرماييد و هنگامي در آنجا اقامت داشته باشيد اين فرهنگ وتمدن را در روزمرگي هاي مردمان از پوشش گرفته تا خورد و طعام و مراسم هاي سنتي خواهيد روئت کرد ; احتمال دارد اين مورد از وضعيت جغرافيايي جزيره نشات ميگيرد به اين دليلکه به دور تا بدور آن را آب فراگرفته و همين هم در هم بستگي و هم بستگي آنان تاثير نهاده و رابطه کمتر با مردمان ديگر تاثير پذيري آن را نسبت به فرهنگ وتمدن مدرن کاهش داده نموده است ; ارتباطات قدرتمند فاميلي و قومي , ميهمان نوازي و خونگرمي , تکريم سنت هاي کهن و . . . تمامي از اصالت مردمان اين مرزوبوم است .
قشم يکياز زيباترين جزيره ها کشور ايران است که بيشترين درآمد و کسب و فعاليت مردمان آن از روش دريا است و بيشتر مردمان از روش ماهي گيري گذراندن زندگي مي نمايند , از اين رو بخش اعظمي از مراسم سنتي آنها هم مرتبط با دريا و آب مي شود , يک کدام از اين مراسم پاي کوبي عيد نوروز صياد است که هر سال در اوليه مرداد ماه اجرا مي شود , دراين روز هيچ يک از مردمان ماهي گيري نميکنند و از غذاهاي دريايي هم نميخورند ; نخستين مرداد ماه فصل سيد ه و اکثري از ماهي ها به پايان رسيده و مردمان به شکرانه سالي که گذشت اين روز را جشن و پايکوبي ميگيرند , تمام مردمان خرقه هاي رنگي ميپوشند و به حاشيه دريا ميروند , آنها معتقد مي باشند آب دريا درين روز بيماري هايشان را شفا ميدهد براي همين ن و مردان کهنسال يا اين که مريض را به کنار آب مي آورند و رويشان از آب دريا ميپاشند چه بسا مردمان جامه هاي کهنه خويش را به دريا مي اندازند تا نحسي از معاش شان خارج رود ; همين طور بزرگان اين مملکت دعايي منحصر هم براي دام ها ميخوانند تا آنان را در قبال گزند حيوانها وحشي مصون نمايند , اما اين دعا اسمي يگانه دارااست و فقط اشخاصي خاصي آن را بلد ميباشند , از ساير آداب اين روز استعمال از خاک سرخ رنگ براي تزئين درب منزل ها و همين طور حيوان ها است که ولي يقين بر خوش يمني آن داراهستند ; همينطور آداب و مراسمي به وسيله تعدادي نفر با خرقه هاي يگانه اجرا مي شود .
يکي ديگر از ترسيم هاي مردمان اين جزيره جشن و پاي کوبي قبله دعا است که گشوده نيز به آب مربوط مي شود , وقتي که باران دراين ميهن کم مي شود و چاه ها و قنات ها رو به بي آبي ميروند .
مردم اعتقاددارند در حين مراسم نبايد پشت به درخت بايستند , همين طور هنگام دعا قرائت خوراک مي پزند و آن را در بين فقرا تقسيم مي نمايند و چه بسا يه خرده از آن خوراک را هم پاي درخت مي ريزند تا حيوان ها نيز سهمي از آن داشته باشند ; علاوه بر اين درخت کُنار داراي شهرت , روستايي ديگر به اسم کابلي در ناحيه غرب و همين طور روستايي در جنوب قشم موجود است که جمع اي ديگر از مردمان براي دعاي باران بدين بخشها ميروند ; اين مراسم دعا غالبا در چندين شب اجرا مي شود و وعده هاي متمايز به فقرا نذري داده مي شود .
مراسم زار يکياز مراسم ديرين است که به قرن 18 ميلادي مربوط مي شود و در قسمت هاي متعدد دنيا از جمله آفريقا , مصر و . . . اجرا مي شود ولي گفته مي شود ريشه آن از آفريقا ميايد ; اين مراسم از اعتقادي ديرين و ترسناک سرچشمه ميگيرد که در جمهوري اسلامي ايران در بخشها جنوبي از جمله قشم و بيشتر در روستاي سلخ قشم اجرا مي شود , قصه اين مراسم روايتي ترسناک از رخنه ارواح به تن بشر است , مردمان اين حوزه اعتقاددارند درد ها و حزن هايي که به وسيله پزشکان معالجه نميشود در واقع ارواح بلاتکليفي مي باشند که در تن اشخاص شکافت کرده اند و بيشتر هم ن در گير اين خلل مي گردند , غالبا ميگويند اين اشخاص ( هوايي ( گرديده اند ; براي رفع اين نقص نزد شخصي به اسم پدر زار و ماما زار ميروند که طي يک سري روز و آدابي مختص همراه با آوا ويژه اي ارواح را از تن شخص بيرون مي نمايند ; ولي اشخاص ناآشنا را براي ديدن اين مراسم خط مش نمي دهند و همين طور بيشتر اين مراسم در روستاهاي قشم صورت ميگيرد .
درخت خرما في مابين مردمان جنوب کشورايران اهميت متعددي داراست و در برخي بخشها از آن تحت عنوان درخت معاش ياد مي شود , اما رطب ميوه اي مقوي است که کمتر کسي ازخواص و انرژي آن بي اطلاع است البته رطب در معاش مردمان اين حيطه نقش مهم تري داراست به اين دليلکه در حدود 20 دسته رطب دراين حيطه کشت مي شود و جمعي از مردمان درآمدشان از همين رويکرد است , از طرفي مردمان جنوب از رطب محصول ها و غذاهاي متنوعي صحيح مي نمايند و جايگاهي با اهميت در سفره غذايي آنها داراست , شيره , سرکه , مربا و . . . همگي از بزرگترين مورد ها سبد غذايي اين مردمان است که از رطب تنظيم شده و معمولا رطب تحت عنوان عضوي اساسي راز سفره هايشان آورده مي شود ; اما که آنان فقط از ميوه اين درخت استعمال نميکنند بلکه شاخ و برگ و چه بسا ليف درخت رطب هم در ساخت اشکال صنعت هاي دستي نظير سبد هاي حصيري , زيرانداز , جارو برقي و . . . کاربرد داراست .
مراسم عروسي دراين جزيره به طور کامل به حالت سنتي اجرا مي شود و مردمان چندين شبانه روز جشن مي نمايند , هزينه هاي عروسي به عهده داماد است و افزون بر آن داماد بايستي تعدادي جامه سنتي هم براي عروس تهيه و تنظيم نمايد ; طولاني تر شغل هاي مراسم به وسيله ن خاندان انجام مي شود , از خواستگاري به دست آوردن تا رسومي نظير حنابندان . ن غالبا در طي يکسري روز به منزل عروس ميروند و هدايايي نظير طلا جواهرات و پارچه با خويش ميبرند و در طول روز حياتي تمام اعضاي خانواده از جمله بابا عروس هم بدور نيز توده مي گردند ; پاي کوبي چندين روز است که ابتدا خانواده عروس و داماد غيروابسته پايکوبي ميگيرند و در طول روز انتها عروس را در جهت خانواده داماد راهي مي نمايند
درباره این سایت